Yaman Özel Eğitim - Özel Eğitimde Yanlışsız Öğretim

ÖZEL EĞİTİMDE YANLIŞSIZ ÖĞRETİM

Özl. Eğit. Öğrt. Şirin Bozok Akgül

Yanlışsız Öğretim Nedir?

Yanlışsız öğretim tekniği geleneksel yöntemlere göre daha az hatanın gerçekleştiği varsayılan yöntemdir.
Yanlışsız öğretim;
Hata düzeyinin düşük olması,
Bireyin daha fazla pekiştireç alması,
Öğrenen ile öğreten arasında olumlu etkileşim kurulması nedeniyle öğretim sırasında uygun olmayan davranışlar daha az ortaya çıkar.

Yanlışsız öğretim yöntemlerini uygulayacak öğretmenin özellikleri

Uygulamacı öğreteceği kavram yada beceriye ilişkin öğrencinin hali hazırdaki işlevde bulunma düzeyini belirlemelidir
Uygulama öncesinde öğrenciye en uygun hedef davranışları belirlemelidir
Uygulamacı bir kerede küçük bir bölümün öğretilmesini amaçlamalıdır.
Uygulamacı öğrenmeyi kolaylaştırıcı ipucu verme,model olma gibi öğretim stratejilerini uygulayabilmelidir.

Yanlışsız Öğretim Yöntemleri 2 Grupta toplanmaktadır

Tepki İpuçlarının Sunulduğu Öğretim Yöntemleri

Uyaran İpuçlarının Kullanıldığı Yöntemler

İpucunu Silikleştirmek
İpucuna Şekil Vermek
Hedef Uyarana İpucu Eklemek
Tepki ipuçları yöntemlerinin uyaran ipuçları yöntemlerine kıyasla tercih edilmesi önerilmektedir.Tercih edilme sebebi araştırma bulgularının pek çoğunda Tepki ipucuyla öğretim yöntemlerinin daha etkili görülmesidir.

Yanlışsız Öğretimin Temel Kavramları

Hedef Uyaran

Uygulamacının öğrenciye yönelttiği yönerge yada sorudur.Öğrenciye davranışı yerine getireceği anımsatılırken nasıl yerine getireceğine ilişkin ipucu verilmez.
Örn,''Bana sarı topu göster'' ‘' Çiçek hangisi?''

İpucu

Öğrencinin tepkide bulunmasından önce uygulamacı tarafından bireyin doğru tepkide bulunma olasılığı üzere sunulan yardımdır.
Yanlışsız öğretim yöntemlerinin tümünde kullanılır.
2 tür ipucu vardır
Kontrol edici ipucu
Kontrol edici olmayan ipucu

Deneme

Deneme davranış öncesi uyaranları,bireyin davranışını,davranış sonrasını kapsar.
Örn,''Hangisi uçak bana göster?(hedef uyaran)dendiğinde''Bak,bu uçak''(ipucu)ve bireyin vereceği yanıt hepsi deneme sürecini oluşturur.

Yanıt Aralığı

Hedef uyaran ve ipucu sunulduktan sonra bireyin yanıt vermesini beklemek üzere geçen süredir.

Denemeler Arası Süre

Bireye hedef uyaran ve ipucu sunularak bireyin yanıt vermesi beklendikten sonra yeni bir hedef uyaran sunmak üzere geçen süredir.

Silikleştirme

SABİT BEKLEME SÜRELİ ÖĞRETİM

Sıfır Saniye Bekleme Süreli Denemeler

Beceri yönergesi ve kontrol edici ipucu eşzamanlı sunulur.
Örn,renk kavramının öğretiminde uygulamacı ‘Bu ne renk?'(hedef uyaran ve beceri yönergesi)diye sorar,hemen ardından ise ‘Kırmızı'(kontrol edici ipucu)yanıtını sunar.
Sıfır saniye bekleme süreli denemeler, birey ipucu alarak %100 doğru tepkide bulunana dek sürdürülür.Ardından sabit bekleme süreli denemelere geçilir.

Sabit Bekleme Süreli Denemeler

İpucunun sunulması sabit bir süre beklenerek gerçekleştirilir.
Yönerge(hedef uyaran) ve kontrol edici ipucu arasında geçen süre 4-5sn gibi sabit bir süreye çıkarılır.
İpucunun türünde bir değişiklik olmaz.Öğretimin tamamında aynı ipucu ile öğretim yürütülür.
Bireyin hem ipucundan önce hem ipucundan sonra verdiği doğru tepkiler için pekiştireç alması gerekir.

Uygulamacının şu noktalara dikkat etmesi gerekir,

Davranış Belirlenmelidir,uygulamacı her zaman aynı beceri yönergesi kullanılmalıdır.Uygulamaya başlamadan önce beceri yönergesinin ne olacağına karar verilmelidir.Örn,'Kırmızıyı göster'.
İpucunun geciktirme aralığı belirlenmelidir.
İpucuna Karar Verilmelidir,
Birey tepkilerine ve bu tepkilere ne şekilde tepkide bulunacağına karar verilmelidir.
Ölçüte karar verilmelidir.

Yararlanılan Kaynaklar

Özl.Eğt.Öğrt.Şirin Bozok Akgül